En önemli konuya geldik: “Dozlama için kendimi feda edebilirim. Gerçi neden dozlayacağımı da bilmemekteyim. Değişiklik nasıl olacak kısmı ilgimi çekiyor sanırım..”

Ben de bu merakı yaşadım. Yukarıda da aktardığım gibi, bundan yaklaşık 7 yıl önce. Aynı gerekçeler karşımda duruyordu: Renklenme ve büyüme.

Hatırlarsanız, “mercan ölümleri” konu başlığı altında bazı tespitlerde bulundum:

“Tuhaf olan mercan metabolizmasının atıklarının ammonium ve inorganik fosfat olarak üretilmesi. Bir diğer atık ürün ise CO2. Bu CO2 de –işe bakın- zooxanthellae tarafından sifonlanarak fotosentez işlemiyle üretilen şekerlerin yapıtaşları olarak kullanılma gerekliliği. Diğer taraftan eğer mercan bünyesinde yüksek oranda CO2 kalırsa bu kalsifikasyonu engeller ve sonuçta mercan büyüyemez."

Simbiyoz (karşılıklı çıkara dayalı ortaklık ilişkisi) kavramı geri dönüşüm (recycling) ilkesine dayanır. Mercan metabolizmasının atık ürünlerini (CO2 gibi) alglere aktarırken, alg metabılizmasının atık ürünlerini (şeker) alır. Bu nedenle dış ortamdaki besinlerin bu simbiotik ilişki üzerinde etkileri bulunmaz. Biri diğerinin atık ürünlerini kullanır da kullanır. (Bu yüzden suda nitrat-fosfat gibi besin değerlerinin yok denecek kadar az olması hiç ama hiç önemli değil. Tersine “iyi” bir şey.)

Ancak, besin değerleri (nitrat-fosfat) olması gerekenden fazla olduğunda ise işler değişir. Bunlar alglerin gereğinden çok fertilizasyon yapmasına, beklenenden fazla üremelerine ve sonuçta kendileri için daha çok enerjiye ihtiyaç duymalarına neden olur. Aynı zamanda mercan hücrelerinde çok fazla CO2 birikir, mercan iskeletinde büyümenin durmasına neden olur.

Bu nedenle suya nitrat (NO3) dozlamak, başta mercanların enerji gereksinimlerini arttıracak, kalsifikasyonu da tıpkı yüksek fosfat (PO4) oranlarında görüldüğü gibi frenleyecek.

Ancak, burada beklenti daha farklı: Başta Redfield oranına ulaşabilmek, böylelikle daha “doğal” bir denge yaratarak, mercanları “asıl” renklerine ve kalsifikasyon miktarına kavuşturmak.

Çünkü biliyoruz, amaç NO3 ve/veya PO4 indirgemesi olsaydı, bu tür dozlamalar çok saçma olurdu. Bunu anlattık. Akışında giden bir tankta bu denge “kendiliğinden” zaman içerisinde oluşacak.

Amaç, suda sözgelimi 1 ppm NO3 okuyarak “bir tür” renklenme sağlamak. Çünkü bu suda normalde “sıfır” NO3 okunuyor ve renkler ve kalsifikasyon beklentileri karşılamıyor: Dozladığımız NO3 nasıl çalışsın isteriz: