Ama ve lakin, bir mercan akvaryumunda farklı organizmalar farklı C:N ve P oranlarına sahip. Bu yüzden bir akvaryumda RE sağlamaya çalışmak çok anlamsız. ( O zaman içerisinde –tarihte görüldüğü gibi- kendisini bulur!)

Peki o zaman NO3 ve PO4 sınırlaması getirilen akvaryumlarda neden RE aranıyor? Hipotez nedir? Çünkü deniz planktonlarının RE değerleri yalnızca C, N ve P oranlarını açıkça tanımlamakla kalmıyor, RE değerlerine sahip bir suda mercanların ve diğer akvaryum canlılarının mükemmel bir biçimde gelişeceği varsayılıyor. Bu değerleri sağlamak neredeyse imkansız da olsa (karbon: C değerini okumak için çok gelişmiş bir labaratuvar gerekli) bu değerlere yaklaşılması öneriliyor. Ayrıca bildiğiniz gibi C değeri üzerinde yemleme, bakteriyel aktivite, hava, kalsiyum reaktörü veya CaCl2 ve/veya NaHCO3 gibi pek çok katkı da rol oynuyor.

Nitrojen ve Fosfor ise oldukça farklı. Kolayca ölçülebildiği gibi çıkan değerler RE ile uyumlumu kontrol edilebilir. Kuşkusuz nitrojen ve fosfor yerine nitrat ve fosfat ölçüyoruz. Ama sözgelimi fosfat okuduğunuzda pekçok fosfor içeren kimyasalları okuyamayacaksınız. Aynı durum nitrojen için de geçerli. Dolayısıyla doğada yer alan C değerine karşı aslında akvaryumunuzda olağanüstü yüksek oranda fosfor ve nitrojen olduğunu unutmayın! (Bu yüzden de her çeşit nitrat ve fosfat dozlaması anlamsız!)

Şimdi biraz matematik: Diyelim ki 16 N: 1 P oranını Nitrat ve Fosfat değerlerine transfer edelim: Bu durumda her 1 mg fosfata karşılık 10.45 mg nitrat olması gerekir. Akvaryumda fosfat değerinin 0.1 mg/lt (ppm) olması gerekirken 0.2 mg/lt ise, olması gereken Nitrat 1.04 ppm iken 2.09 mg/lt değerine çıkar. Dolayısıyla 0.1 hassasiyet gösteren bir fosfat testi ile 1 mg hassasiyeti olan bir nitrat testi aynı anda kullanılması gerekir. Dahası, hazırlayacağınız –sözgelimi kaslyium nitrat- gibi bir çözeltinin hem dozunu büyük bir hassasiyet ile ayarlamanız gerekir, hem de derhal test ile sonucunu kontrol etmeniz…

Bekleyin! Böylesine anlamsız bir harekete geçmeyin! Hem akvaryumunuzda yaşayan mercanların veya tridacna gibi midyelerin C:N:P oranları çok farklı, hem de yapacağanız bir dozlama sonrasında zararlı alglerin gelişimine kolayca yol verme ihtimaliniz var. Sözgelimi Great Barrier Reef içerisinde farklı alanalarda yapılan ölçümlerde Redfiled Oranı –sıkı duralım- 1120: 30 : 1. (Bu da C dozlamanın ne kadar doğru olabileceğini göstermiyor mu?) (Suzuki& Kawahata 2004). Deniz tabanında yaşayan alglerde ise 550 : 30 : 1.

Sonuçta, akvaryumda 0.01 NO3 varsa, 0.001 PO4 olması gerektiğini düşünüyorsanız –ki piyasada yer alan tüm testlerle bu değerleri okuyabilmeniz imkansız!- karbon dozlamamak için bir neden yok. (Coral Magazine, Volume 5, Number 3. Dr. Dieter Brockmann. Sayfa 75-77).

Gelelim, başka bir efsaneye: Fosfat çok hızlı düştüğü için Nitrat değeri düşmüyor! Fosfat dozlayalım! (disodium hydrogen phosphate veya daha kestirmeden Artemia veya Zooplakton??)

- Usta elin boş durmuyor.. Habire birşeyler dozlatıyorsun?

- Ben ne yapayım? Nitrat düşmüyor! Fosfat sıfır!

- Yani nitrojen sınırlaması gerçekleştiğinde –nitrat sıfır seviyesine ulaşıldığında- biliyorsun mercan ölmez.. Olsa olsa gelişimi yavaşlar, büyümeyi gösteren beyaz uçlar kahverengileşir.. Cyanobakteri patlaması olabilir: Çünkü cyanobakteri Nitrat indirgenmesinin son ürünü olan nitrojen gazını tutma yeteneğine sahiptir.. Ama, fosfat sıfıra indiğinde ne olur ki?

- Mercan yavaş yavaş kendini yemeye başlar.. Hafiften alttan ölüm başlar.. Dahası, üstteki ploipler gayet sağlıklı durur..

- Bu durum ne zaman ortaya çıkar? Alkol ve türevleri mi dozlandığında?

- Aynen!

- Olmadı usta.. Bu durum ağır miktarda fosfat tutucular (demiroksithidroksit veya aluminyum oksit, vb.) kullanıldığında ortaya çıkar!

- Nasıl yani?

Anlatmaya çalışacağım: Eldeki bulgular ortho-phosphate yerine, nitratın bir sistem içinde sınırlayıcı besin maddesi olduğunu ortaya koyuyor ve reaktif fosfat eklense de, azaltılsa da organik bileşiklerin (mineralizasyonu) üzerinde hiçbir etkisi yok. (Liesbeth M. Schmidt l', Joseph J. Delfino ~, James F. Preston Ill 2, and Georges St. Laurent III 3 Department of Environmental Engineering Sciences t , and Department of Microbiology and Cell Science 2, University of Florida, Gainesviile, Florida 32611-6450; and Wildmcre Farms Environmental Technologies 3 Rt 19 Box 710 Lake City, Florida USA 32055. (Received in USA 10 July 1998; accepted 16 September 1998) – Anafikir: Fosfat nitrat üzerinde etken değil.

Devam edelim: Sözgelimi demir (Fe) eksikliği nedeniyle nitrojen indirgenmesi güçlü bir biçimde sınırlandırılırsa, okyanustaki artan fosfat nitrata oranla Redfield Oranı üzerinde seyredecek. Sonuçta, nitrojen dinamikleri fosfat davranışını kontrol edebilir ve tarihi jeolojik süreçlerde nitrat potansiyel nihai sınırlandırıcı besin maddesi (oldu). (…) Fosfordaki azalma oksijenle birlikte fosfat ve nitratın süratle RE altına gerilemesine/sapmasına yol açar. (LOBAL BIOGEOCHEMICAL CYCLES, VOL. 14, NO. 1, PP. 225-248, 2000 doi:10.1029/1999GB900065. Redfield revisited: 1. Regulation of nitrate, phosphate, and oxygen in the ocean. Timothy M. Lenton. School of Environmental Sciences, University of East Anglia, Norwich, United Kingdom. Andrew J. Watson. School of Environmental Sciences, University of East Anglia, Norwich, United Kingdom.) - Anafikir: Nitrat ve Fosfat zaman/tarih içerisinde Redfield Oranına birlikte ulaşmaya çalışır.

Nihayet: şimdi biraz geniş pencereden okumaya çalışalım… Yerel atık su, sentetik deterjanların (balık yemleri) yapılarında yer alan polifosfatlar nedeniyle bir dizi fosfat bileşiği içerir. Birçok atık su arıtma tesisinde fosforun (alg ve cyanobakteri oluşumu nedniyle) sudan arındırılması amaçlanır. (…) Anaerob zonda erimiş organic bileşikler (OB) ve ve nitrat konsantrasyonlarını minimize edilmesi gerekir. Anaerob süreç sırasında nitrat veya OB önemli konsantrasyonlarda yer alırsa, o bölge gerçek bir anaerob bölge olamaz ve akabinde aerob bölgedeki fosfor eleminasyonu engellenir.

http://www.asaanalytics.com/biologic...us-removal.php

Anafikir: Nitrat yüksek düzeyde ise Fosfat indirgenemez.

Sonuçları toparlarsak:

1) Nitrat fosfat oranına bağlı kalmaksızın indirgenebilir. Fosfat oranı hiçbir şekilde nitrat indirgenmesi üzerinde etken değil.

2) Her iki besin maddesi altında veya üzerinde yer alıyorlarsa bir şekilde (oksijen)zaman içerisnde (tarih) Redfield Oranına ulaşmaya çalışır.

3) Nitrat düşmeden fosfatı indirgemek (biyolojik yöntemlerle) pek de olası değil. (Bunun gerçekleşebileceği tek yol, demiroksithidroksit veya aluminyumoksit gibi kimyasallar kullanmak).
Dolayısıyla şu yanlış bilgilerden uzak durum:

1- Fosfat çok hızlı düştüğü için Nitrat düşmüyor: Yanlış. Nitrat fosfata bağlı olmaksızın indirgenebilir.

2- Nitrat sıfır olduğu için Fosfat düşmüyor: Yanlış. Tam tersi NO3 sıfıra yaklaştığında Fosfat düşmeye başlar.Çünkü nitrat fosfat indirgenmesinde sınırlayıcı etken…

3- Her zaman RE oranı bir temel olamaz ama zaman içerisinde NO3 ve PO4 bu oranı –zaman içerisinde- yakalamak uğraşı içinde olur.

- İyi de şimdi biz ne satacağız?
- Votka?