Votka Yöntemi

[Ali Rıza Kuranel]

Sıkça Sorulan Sorular

1- Bakteri Patlamaları: Bir doz ekledikten birkaç saat sonra kayalarda ve/veya camlarda veya sumpta yapışkan beyaz bakteri zincirleri oluştuğu görülebilir. Bu durumun akvaryum için ölümcül sonuçlar yaratması beklenemez. Ama dozunuzu yüzde 50 oranında azaltmanız gerekebilir. Bu zincir oluşum “kötü bakteri” kavramına atıfta bulunabilir. Ancak bunu kanıtlayan herhangi bir bulgu henüz yok. Organik karbon dozlamasında herhangi bir aşırılık bakteri patlamasına yol açtığında bu akvaryumda bir kar fırtınası görüntüsü yaratabilir. Paniklemeyin! Bir gün sonra su tekrar berraklaşacaktır! Hassas balıklarınız ve kimi mercanlarınız ölebilir veya ölmeyebilir de.. Esas olarak, yukarıda verilen dozlama rejimine sadık kalındığında böyle bir sorunla karşılaşmak neredeyse imkansız. (Eğer olay gözünüz önünde gerçekleşiyorsa, en mantılı çözüm derhal bir UV filtre bağlayarak birkaç saat içerisinde zincir bakteri patlamasını sonladırmak. Bu durum, tarafımızdan gözlemlendi ve giderildi. Gerekçe, votka dozlaması değil, temsilciliğini bıraktığımız bir firmanın konuyla ilgisiz görülebilecek bir katkısının “olağan” dozlaması idi..)

2- Bakteri Kültürleri: Organik karbon ilavesiyle hangi bakteri kültürlerinin üreyip geliştiği bugün için pek de bilinmemekte.. Bazıları votka gibi tek bir organik karbon kaynağının bir monokültür veya tek bir ırkın gelişimiyle sonuçlandığını ileri sürüyor. Bu ideolojiye bakılırsa, birden fazla organik karbon kaynağının dozlanması birçok bakteri kültürünün oluşumuna yol açar. Benzer olarak, herbir organik karbon kaynağının ilavesifarklı ırkların baskın olmasına yol açabilir, denilebilir. Ancak bunun değişik mercanlar üzerinde faydalı mı, zararlı mı olacağına karar vermek olası değil. (Bu sebeple organik karbon dozlamasına ilişkin Glassbox Design sitesinin VSV metodu: http://glassbox-design.com/2008/vsv-...reef-aquarium/
Bir hayli ilgi çekici. Bu yöntemi de tartışmak gerekebilir.

3- Yanık Uçlar: Organik karbon dozlamaya başlayan bazı hobiciler SPS (Short Ployp Stony Corals: Kısa Polipli Sert Mercan) ırklarında hücre kaybını rapor edebilir. Bu “yanık uçlar” sudaki alkalinite (KH) düzeyi doğal deniz suyu seviyelerine (7-8 dKH) indirgendiğinde ortadan kaybolur. Ne yazık ki bu durumun temel sebebi hala bilinmiyor.

4- Karbon Kaynakları: NO3 ve PO4 indirgenmesi etanol ve sirkenin [yalnızca eksilen suyun tamamlanmasında CaOH –kalkwasser- içerisine ve her 100 litre için votka dozunun 8 katı doz ile uygulanabilir. Çok özel durumlar dışında akvaryuma doğrudan (saf üzüm) sirkesi – yüzde 5 asetik asit- dozlanması tavsiye edilmez. Vinegar is a liquid substance consisting mainly of acetic acid and water , the acetic acid being produced through the fermentation of ethanol by acetic acid bacteria .] kullanımıyla büyük etkinlikte başarılabilir. Besinlerin indirgenmesinde yardımcı olabilecek diğer moleküller şeker, aseton, metanol ve isopropanol olarak sıralanabilir. Son 3 insan sağlığı üzerinde olduğu kadar akvaryumda yaşayan organizmaların sağlığı üzerinde de olası etkileri sorgulanabilir. Bu nedenle etanol ilavesinin NO3 ve PO4 seviyelerini indirgemekte en etkili yöntem olduğu kabul edilir.

5- Mercan Renklenmesi/Matlık: Nitrat ve Fosfat indirgenmesiyle SPS (short polyp stony corals: kısa polipli sert) mercanlardaki renk pigmentasyonunun arttığı ve zamanla matlaştıkları rapor edilebilir. Bu durum, bu makalenin konusu olmamakla birlikte, ULNS (Ultra Low Nutrient System: Ultra Az Besin Sistemi) ortamlarında renklenmeyi arttırmak üzere amino asit ilavesinin tavsiye edildiği bilinir. En güçlü amino asit kaynağı akvaryumda yaşayan balıkların dışkısı olduğu not edilmelidir. Her ne sbeple olursa olsun, mercanlarda herhangi bir çeşit ölüm görülürse (alttan ve/veya üstten) dozlama bırakılır. Unutulmaması gerekir ki, votka yöntemi mercanları renklendirmeyi değil, Nitrat ve Fosfat düzeylerini olması gereken değerlere indirgemeyi amaçlar.

6- Yemleme: Votka ilavesinin bir artısı da su kalitesini düşürmeksizin balık ve mercan yemlemesinin korkusuzca arttırılmasıdır. Votka ilavesiyle atık ürünler (NO3 ve PO4) sudan esaslı olarak alındığından ek yemlemeler cesaretlendirilmese de “hoş” karşılanır…

7- Eski Tank Sendromu: Bir yıldan fazla süregiden ve votka dozlaması yapılan akvaryumlarda bazı alanların “tortu” ile kaplandığı rapor ediliyor: Çünkü votka ilavesiyle yüksek bakteri gelişimi zamanla NO3 / PO4 ve organik maddelerin birikimine yol açabilir. Daha yaşlı tanklarda ise ‘detritus’ -bozulmuş doku artığı, tortu, ayrışma ile türeyen malzeme- oluşumu gerçekleşebilir ve bu dikkatli bir gözlem gerektirir. Eğer kalın bir tortu oluşumu gözlemleniyorsa, votka dozlaması yüzde 50 oranında azaltılır ve bu doz tortu yok olana kadar devam edilir. Sonrasında yukarıda anlatıldığı gibi doz yavaşça arttırılır.

8- Fosfat indirgenmesi – granül demir oksit (GDO): En sık sorulan soru, karbon dozlamasıyla GDO benzeri bir fosfat indirgeme yöntemi kullanılıp kullanılmayacağı. GDO sudaki fosfatın ortamdan alınmasında kullanılır ve yararlıdır. Temelde bir karbon kaynağı dozlanmasında da aynı net sonuç elde edilir. Dolayısıyla, bir karbon kaynağı dozlanırken, bu yöntemin düzgün olarak çalışabilmesi için hem nitratın hem de fosfatın ortamda bulunması gerektiğinden GDO kullanımı amaca zarar verebilir. Sonuçta votka yönteminde GDO kullanımı gereksizdir ve çoğunlukla önerilmez. Fakat bazıları fosfat reaktörü kullanmaktan hiçbir zaman vazgeçmez.

9- Su Berraklığı: Ozon veya aktif karbon kullanılmasa bile votka yöntemiyle su berraklığı dramatik olarak artar. Bu yöntemi kullanan hemen herkes bu berraklığı bilir ve bu durum belki de sudan NO3 ve PO4’ün indirgenmesinin dolaylı sonucudur.

10- Votka markası: Temiz, aromasız, 3 kez distile ve güvenilir bir marka votka kullanılması tavsiye edilir. (Tabii Ciroc veya Grey Goose ya da Belvedere marka votka dozlamayı düşünüyorsanız, gelin önce bunu yüzyüze görşelim..) Ek olarak kesinlikle endüstriyel etanol kullanılmaması gerekir çünkü karbon kaynağının yanısıra suya protein ya da DNA gibi organik bir maddenin biyolojik fonksiyonunda azalmaya yol açan, doğal yapısında değişiklik veya bozulmaya neden olan zehirli etkiler yaratır.

ÖZET

Votka dozlaması birçok akvaryum sahibi tarafından NO3 ve PO4’ün indirgenmesinde kolay bir yöntem olarak her geçen gün benimseniyor. Burada votka ilavesi ile bakterilerin uyarılması ve çoğaltılması tanımlandı. Altında yatan mekanizma ve çalışan bakteri kültürleri tam olarak bilinmese de sistemdeki NO3 ve PO4’ün indirgenmesindeki aktif rolü gerçekten büyüleyici.

Notlar:
1- Bu derleme/çeviri için yardımlarından dolayı forum moderatörü Ateş Hatipoğlu’na çok teşekkür ederim.
2- Gene bu çalışmada temel kaynak olarak yararlanılan linkleri paylaşmak isterim:
a) http://reefkeeping.com/issues/2008-08/nftt/index.php
b) http://www.qualitymarine.com/News/Fe...ing.-(03/30/10)
c) http://www.rimlessreef.com/1/post/20...-and-tips.html
d) http://www.coralmagazine-us.com/cont...cs-demystified ve buna bağlı olarak: http://coralmagazine.coverleaf.com/c...BGS23GCmQ#pg73
e) http://www.melevsreef.com/vodka_dosing.html
3- Gerçekte yanlızca Jörg Kokkot tarafından değil aynı zamanda Michael Mrutzek tarafından geliştirilen bu yöntemin devamı sayılabilecek (PARTS 2: Experiences & Recognitions) adlı makale, konuya ilişkin soru/sorun ve yanıtlarını içeriyor. Ancak, Almanca olan makalenin ‘kötü’ sayılabilecek İngilizce çevirisini bir link ile eklemek istiyorum..

[Ali Rıza Kuranel]

Part 2..

http://freepdfhosting.com/d2e3dc2ac0.pdf